زبان به کام سیاست

از کتاب : چشم مرکب - نواندیشی از نگاه شعر معاصر - محمدمختاری- انتشارات توس - ص 83و 84

من چند سال پیش در مقاله‎ای با عنوان « زبان به کام سیاست » توضیح داده ام که چگونه سیاست‎های تعدیل اقتصادی ، به واژه سازی‎ها، اصطلاحات، واژه‎ها و ترکیبات وصفی و نحوی روی می‎آورند که اقتضای گرایش و روش استقرار آن‌ها است. در نتیجه زبانی که در عرصه سیاست‌های حاکم ، پر بود از کلماتی با معناهای صریح سیاسی - اجتماعی - مردمی ، و طنطنه و طنین کوبنده تهییجی و هیجانی انقلابیون ، جای خود را به یک زان کارشناسانه ، دو پهلو ، ظاهر ساز ، توجیه گر ، بی‎رمق و فارغ از مردم می‌دهد که در پی مقاصد دیگری است. مقاصد که تعدیل شد زبان نیز تعدیل می‎شود ، سپس بحث و برنامه و تبلیغات مناسب پیدا می‎شود. واژه‎ها و اصطلاحاتی چون قسط و عدل و مستضعف و کوخ نشین و پابرهنگان و جنگ فقر و غنا و اختلاف طبقاتی و آموزش رایگان و غیره جای خود را به اصطلاحات جدید مناسب با سیاست‎های تعدیل می‎دهد. به جای مستضعف از «اقشار آسیب پذیر» یاد می‎شود. به جای رعایت زندگی «پابرهنگان و کوخ نشینان» ، «نمایش تجمل» در دستور کار قرار می‎گیرد. برای پرهیز ار قبح «اخراج» کارگران و کارمندان و ... از «گارگران تعدیل شده» ، «تعدیل نیرو» و «ریزش نیرو» سخن به میان می‎آید. به جای «آموزش رایگان»، «مشارکت مردمی» در امر آموزش و پرورش ، و «مدارس غیر انتفاعی» و «نمونه مردمی» مطرح می‎شود، و از خلف اله پول می‎گیرند. یا سرمایه خصوصی را به حوزه آموزش ترغیب می‎کنند. حتی جالب توجه است که در تابلوهای تبلیغاتی هم می‏نویسند: « با پس انداز به عدالت اجتماعی» می‏رسیم»!.